1、A Numroderfrence ISO107913:1998 (F) NORME INTERNATIONALE ISO 107913 Premiredition 19981215 Conditionsdessaipourcentres dusinage Partie3: Essaisgomtriquesdesmachinesttes universellesintgresindexageoucontinues (axeZvertical) Testconditionsformachiningcentres Part3:Geometrictestsformachineswithintegral
2、indexableorcontinuou s universalheads(verticalZaxis)ISO107913:1998(F) ISO1998 Droitsdereproductionrservs.Saufprescriptiondiffrente,aucunepartiedecettepublicationnepeuttrereproduiteniut ilisesousquelque formequecesoitetparaucunprocd,lectroniqueoumcanique,ycomprislaphotocopieetlesmicrofilms,sanslaccor
3、dcr itdelditeur. Organisationinternationaledenormalisation Casepostale56 CH1211Genve20 Suisse Internet isoiso.ch ImprimenSuisse ii Sommaire Page 1Domainedapplication 1 2Rfrencenormative .2 3Observationsprliminaires. 2 3.1Unitsdemesure. .2 3.2RfrencelISO2301 2 3.3Ordredesessais. 2 3.4Essaisraliser 2
4、3.5Instrumentsdemesure 3 3.6Schmas 3 3.7Palettes . .3 3.8Compensationparlogiciel .3 3.9Configurationdelamachine .3 3.10Dsignation . 3 3.11Tolranceminimale 4 4Vrificationsgomtriques. 7 4.1Rectitudesdesdplacementslinaires 7 4.2cartsangulairesdesdplacementslinaires . .10 4.3Perpendicularitdesdplacement
5、slinaires 13 4.4Broche. .16 4.5Tableoupalette. 18 AnnexeA (normative) Ttesuniversellesintgresindexagemcanique45.26 AnnexeB (normative) Ttesuniversellesintgrespivotantes.35 AnnexeC (normative) Ttesuniversellesintgresindexagecontinu45.42 AnnexeD (informative) Bibliographie .49ISO ISO107913:1998(F) iii
6、 Avantpropos LISO(Organisationinternationaledenormalisation)estunefdrationmondialedorganismesnationauxde normalisation(comitsmembresdelISO).LlaborationdesNormesinternationalesestengnralconfieaux comitstechniquesdelISO.Chaquecomitmembreintressparunetudealedroitdefairepartieducomit techniquecrceteffet
7、.Lesorganisationsinternationales,gouvernementalesetnongouvernementales,en liaisonaveclISO,participentgalementauxtravaux.LISOcollaboretroitementaveclaCommission lectrotechniqueinternationale(CEI)encequiconcernelanormalisationlectrotechnique. LesprojetsdeNormesinternationalesadoptsparlescomitstechniqu
8、essontsoumisauxcomitsmembrespour vote.LeurpublicationcommeNormesinternationalesrequiertlapprobationde75 %aumoinsdescomits membresvotants. LaNormeinternationaleISO107913atlaboreparlecomittechniqueISO/TC39, Machinesoutils,sous comitSC2, Conditionsderceptiondesmachinestravaillantparenlvementdemtal . LI
9、SO10791comprendlespartiessuivantes,prsentessousletitregnralConditionsdessaipourcentres dusinage: Partie1:Essaisgomtriquesdesmachinesbrochehorizontaleetttesaccessoires(axeZhorizontal) Partie2:Essaisgomtriquesdesmachinesbrocheverticaleouttesuniversellesaxeprincipalde rotationvertical(axeZvertical) Par
10、tie3:Essaisgomtriquesdesmachinesttesuniversellesintgresindexageoucontinues(axeZ vertical) Partie4:Prcisionetrptabilitdepositionnementdesaxeslinairesetrotatifs Partie5:Prcisionetrptabilitdepositionnementdespalettesportepices Partie6:Prcisionsdesavances,vitessesetinterpolations Partie7:Prcisiondunepic
11、edessaiusine Partie8:valuationdesperformancesencontournagedanslestroisplansdecoordonnes Partie9:valuationdestempsopratoiresdechangementdoutilsetdechangementdepalettes Partie10:valuationdesdistorsionsthermiques Partie11:valuationdesmissionsdebruit LesannexesA,BetCfontpartieintgrantedelaprsentepartied
12、elISO 10791.Lannexe Destdonne uniquementtitredinformation.ISO107913:1998(F) ISO iv Introduction Uncentredusinageestunemachineoutilcommandenumriquequipeutraliserdesoprationsdusinage multiplescomprenant:fraisage,alsage,perageettaraudage,ainsiqueleschangementsautomatiquesdoutils partirdunmagasinouduneu
13、nitdestockagesimilairedanslecadredunprogrammedusinage. LobjetdelISO10791estdefourniruneinformationaussitendueetapprofondiequepossiblesurlesessaiset contrlesquipeuventtreeffectusdesfinsdecomparaison,rception,maintenanceouautres. LISO10791prescrit,parrfrenceauxpartiescorrespondantesdelISO230, Codedess
14、aidesmachinesoutils, plusieursfamillesdessaispourcentresdusinagebrochehorizontaleouverticaleouttesdebroche universellesdediffrentstypes,destinstreautonomesoutreintgrsdansdessystmesdefabrication. LISO10791tablitgalementlestolrancesoulesvaleursmaximalesadmissiblespourlesrsultatsdessai correspondantaux
15、centresdusinageusagegnraletdeprcisionnormale. LISO10791estgalementapplicable,entotalitouenpartie,auxmachinesalseretfraisercommande numriquelorsqueleurconfiguration,leurscomposantsetleursmouvementssontcompatiblesaveclesessais dcritsdanscedocument.NORMEINTERNATIONALE ISO ISO107913:1998(F) 1 Conditions
16、dessaipourcentresdusinage Partie3: Essaisgomtriquesdesmachinesttesuniversellesintgres indexageoucontinues(axeZvertical) 1Domaine dapplication LaprsentepartiedelISO10791prescrit,parrfrencelISO2301,lesessaisgomtriquespourcentres dusinage(oulesmachinesdefraisage,dalsage,etc.,commandenumrique,lecaschant
17、)ttes universellesintgresindexageoucontinues(axeZvertical). LaprsentepartiedelISO10791sappliqueauxcentresdusinageayantcommebasesixaxescommands numriquement,donttroislinaires(X,YetZ)jusqu2000mmdelong,ettroisrotatifs(AouDetBsurlatte,et Csurlatable).Lesmouvementsautresqueceuxmentionnssontconsidrscommer
18、elevantdecaractristiques particulires,etlesessaiscorrespondantsnesontpasinclusdanslaprsentepartiedelISO10791. LaprsentepartiedelISO10791prendencomptedanslesannexesA,BetClestroistypespossiblesdettes universellesintgresdcritsciaprs: annexeA:ttesuniversellesintgresindexagemcanique45(axesBetD),pourdiffr
19、entespositions angulairesdesdeuxlments(parexempledenturesdeHirth):lesessaiscorrespondants(AG1AG9)nont pourobjetquedecontrlerlapositiondelabrochequienrsulte; annexeB:ttesuniversellesintgrespivotantes(axesBetA),deuxaxesderotationcontrls numriquementetperpendiculaireslunparrapportlautre(essaisBG1BG7);
20、annexeC:ttesuniversellesintgresindexagecontinu45(axesBetD),similairescellesdupremier typemaisavecunpositionnementcontinudesdeuxaxesderotationcommandsnumriquement:lesessais correspondants(CG1CG7)ontpourbutdecontrlertouteslescaractristiquesgomtriques(planset axes)quicontribuentaupositionnementdelabroc
21、hequienrsulte,lexclusiondelaprcisiondu positionnementdesdeuxaxesderotation;cesessaispeuventservircontrlerdemanireplusapprofondie lesttesindexage45,sileursmouvementsetverrouillageslepermettent. LaprsentepartiedelISO10791netraitequeducontrledelaprcisiondelamachine.Elleneconcernepas lexamendesonfonctio
22、nnement,quilestrecommanddeffectuersparment.Certainsessaisconcernantles performancesdelamachinefonctionnantvideoudansdesconditionsdefinitionsonttraitsdansdautresparties delISO10791.ISO107913:1998(F) ISO 2 2Rfrence normative Lanormesuivantecontientdesdispositionsqui,parsuitedelarfrencequienestfaite,co
23、nstituentdes dispositionsvalablespourlaprsentepartiedelISO10791.Aumomentdelapublication,lditionindiquetaiten vigueur.Toutenormeestsujettervisionetlespartiesprenantesdesaccordsfondssurlaprsentepartiede lISO10791sontinvitesrechercherlapossibilitdappliquerlditionlaplusrcentedelanormeindiqueci aprs.Lesm
24、embresdelaCEIetdelISOpossdentleregistredesNormesinternationalesenvigueurun momentdonn. ISO2301:1996, CodedessaidesmachinesoutilsPartie1:Prcisiongomtriquedesmachinesfonctionnant videoudansdesconditionsdefinition. 3Observations prliminaires 3.1 Unitsdemesure DanslaprsentepartiedelISO 10791,touteslesdi
25、mensionslinairesainsiquetouteslestolrances correspondantessontexprimesenmillimtres;lesdimensionsangulairessontexprimesendegrsetlescarts angulairesainsiquelestolrancescorrespondantessontprincipalementexprimssousformederapportsmais, danscertainscaspourplusdeclart,ilssontexprimsenmicroradiansouensecond
26、esdarc.Ilconvientde toujoursserappelerdelquivalencedesexpressionssuivantes: 0,010/1000=10 mrad 2 3.2 RfrencelISO2301 PourlapplicationdelaprsentepartiedelISO10791,ilestncessairedesereporterlISO2301,notammenten cequiconcernelinstallationdelamachineavantessais,lamiseentempraturedelabrocheetautresorgane
27、s mobiles,ladescriptiondesmthodesdemesurage,ainsiquelaprcisionrecommandepourlesappareilsde contrle. DanslacaseObservationsdesoprationsdcritesdanslarticle4etlesannexesAC,lesinstructionssont suiviesparunerfrenceauparagraphecorrespondantdelISO2301,lorsqueloprationconcerneestconforme auxspcificationsdel
28、ISO2301. 3.3 Ordredesessais LordredanslequellesessaissontprsentsdanslaprsentepartiedelISO10791nedfinitnullementlordre pratiquedesuccessiondesoprationdemesurage.Ilpeuttreprocdauxcontrles,notammentpourdes questionsdefacilitdecontrleoudemontagedesappareilsdevrification,dansunordreentirementdiffrent. 3.
29、4 Essaisraliser Ilnestpastoujoursncessaire,nipossible,lorsdelessaidunemachineduntypedtermin,deffectuerlatotalit desessaisfigurantdanslaprsentepartiedelISO10791.Lorsquelesessaissontrequisdesfinsderception,il appartientlutilisateurdechoisir,enaccordaveclefournisseur/constructeur,lesseulsessaiscorrespo
30、ndantaux composantset/ouauxpropritsdelamachinequilintressent.Cesessaisdoiventclairementtreprcisslors delapassationdelacommande.OnconsidrequelasimplerfrencelaprsentepartiedelISO10791pourles essaisderception,sansspcificationdesessaiseffectuer,nengageaucundescontractants,silnyapas accordsurlesfraiscorr
31、espondants.ISO ISO107913:1998(F) 3 3.5 Instrumentsdemesure Lesinstrumentsdemesureindiqusdanslesessaisdcritsdanslarticle4etlesannexesACnelesontqutitre dexemple.Dautresinstrumentsmesurantlesmmesquantitsetpossdantaumoinslammeprcisionpeuvent treutiliss.Lescomparateursdoiventaumoinsavoirunersolutionde0,0
32、01mm. 3.6Schmas DanslaprsentepartiedelISO10791,pourdesraisonsdesimplicit,lesschmasassocisauxessais gomtriquesnereprsententquunseultypedemachine. 3.7Palettes Pourlesmachinesquifonctionnentavecplusieurspalettes,lesessaisrelatifsauxcaractristiquesgomtriques intrinsquesdespalettesouleurcomportementparra
33、pportauxaxesdelamachine(essaisG12G19)ne doiventtreeffectusquesuruneseulepalettereprsentativebrideenposition,moinsquunaccordcrit diffrentnaittconcluentrelutilisateuretlefabricant/fournisseur. 3.8 Compensationparlogiciel Lorsquedeslogicielspermettentdecompensercertainscartsgomtriques,basssuraccordentr
34、ele fabricant/fournisseuretlutilisateur,lessaiappropripeuttreeffectuavecousanscescompensations. Lorsquunecompensationparlogicielestralise,celadoittreindiqudanslesrsultatsdessai. 3.9 Configurationdelamachine LesmachinesconsidresdanslaprsentepartiedelISO10791sontdivisesen12configurationsbasessur leura
35、rchitectureetsurledplacementdescomposantslelongdesaxeslinaires.Cesconfigurationssont identifiespardesnumrosallantde0112commereprsentlafigure1;leurclassificationestindiquedans letableau1 1) . 3.10Dsignation Unedsignationestgalementfournie,souslaformeduncodebref,afindedcrirelarchitectureduncentre dusi
36、nage;cettedsignationcomprend,danslordre,leslmentssuivants: a)Centre dusinage; b) larfrencedelaprsentepartiedelISO10791,cestdireISO107913; c) lalettreApourlesttesdetypeA(commespcifidanslannexeA); d) lalettreBpourlesttesdetypeB(commespcifidanslannexeB); e) lalettreCpourlesttesdetypeC(commespcifidansla
37、nnexeC); f) lenumrofigurantdanslacasecorrespondantedelafigure1etdanslacolonnedegauchedutableau1. EXEMPLE Uncentredusinage,tteuniverselleintgre,montantmobilesurlaxeX,tteportebrochecoulissantlelong delaxeZettablecoulissantlelongdelaxeYestdsigncommesuit: CentredusinageISO107913typeA02 1) Larchitectured
38、ecertainscentresdusinageverticauxestsimilaireautypeV10(typepasserelle)ouV11(typeportique)mais necomportentquunseulmontant.LaprsentepartiedelISO107913sappliquegalementcescentresdusinage.Dansce cas,sicelaestncessaire,ilconvientderemplacerdansletextelestermespasserelleouportiqueparmontant,et traversepa
39、rbranche.ISO107913:1998(F) ISO 4 3.11Tolrance minimale Lorsquelatolranceestdterminepourunetenduedemesuragediffrentedecelleindiquedanslaprsente partiedelISO10791(voir2.311delISO2301:1996),ilestncessairedetenircomptedecequelavaleur minimaledelatolranceretenirest0,005mm.ISO ISO107913:1998(F) 5 01 02 03
40、 04 05 06 07 08 09 10 11 12 Figure1ISO107913:1998(F) ISO 6 Tableau1Classificationdesconfigurationsdescentresdusinageaxeprincipalderotationhorizontale XX YY ZZ 01 Tablesurson tranard Tteporte broche Tranardde table 02 Montant Tteporte broche Table 03 Tablesurson tranard Console Tranardde table 04 Tranardde table Tteporte broche Tablesurson tranard 05 Montantsur sontranard Tteporte broche Tranardde montant 06 Console Tranardde console Tteporte broche 07 Table Tteporte broche Montant 08 Tranardde montant T